Hinderlijke verlichting

Afgelopen maand was het weer meerdere keren raak. We werden ingeschakeld door verschillende relaties om lichtklachten te analyseren en een advies uit te brengen. De klachten waren allemaal te wijten aan hinderlijke verlichting.

De gevolgen van hinderlijke verlichting die ik in de praktijk tegenkom zijn doorgaans hetzelfde. Vermoeide ogen, hoofdpijn, vlekken in het zicht door verblinding, oogmigraine en in een enkel geval zelfs een verhoogde frequentie van epileptische aanvallen.

Vermoeide ogen

Bij vermoeide ogen (of tranende ogen) in de loop van de werkdag kan dit met twee dingen te maken hebben: accommodatie of adaptie. Accommodatie (aanpassen van de sterkte van de ooglens om op de gewenste afstand scherp te zien) krijg je door glanzende en spiegelende oppervlakten op de werkplek. Nu is het lastig om in de praktijk alle glanzende oppervlakken te verwijderen. Daarnaast is de echte oorzaak vaak dat de armaturen direct licht naar beneden stralen. Vooral ledarmaturen geven vaak een zeer directe en smalle bundel licht.

Aanpassen aan donker gat

Adaptie (het vermogen van het oog om zich aan te passen aan verschillende niveaus van lichtsterkte) krijg je door grote helderheidsverschillen op de werkplek en in de directe omgeving van de werkplek. Dit is ook een groot probleem vanwege het toegenomen gebruik van beeldschermen (vaak twee per werkplek). Daarnaast geven deze beeldschermen ook steeds meer licht. Als de omgeving (wanden en plafonds) dan niet goed zijn verlicht, moeten je ogen zich steeds aanpassen aan de helderheidsverschillen (adapteren). Elke keer als je dus vanaf je beeldscherm opkijkt, zien je ogen een donker gat en moeten ze zich aanpassen.

Daglichtsensor die tegenwerkt

Ook kan het zijn dat een raampartij te veel daglicht geeft. De huidige duurzaamheidsgedachte is dat er bij veel daglicht een sensor is geplaatst die het kunstlicht dimt. Dit is voor de ogen allesbehalve ideaal. Want die werken beter als de lichthoeveelheid buiten en binnen zoveel mogelijk gelijk zijn. Buiten veel licht, dan binnen ook veel licht. Buiten weinig licht, dan binnen ook weinig licht.

Nieuwe ledverlichting

Laatst kwam ik ergens waar in een nieuw opgeleverde ruimte bijna elk van de bovenstaande problemen voorkwam. De gevolgen waren vrij desastreus: één permanent zieke medewerker, één met verhoogde migraine klachten, één met verhoogde epilepsie klachten. En meerdere medewerkers met lichte klachten zoals hoofdpijn en vlekken in het zicht. Deze ruimte was afgelopen zomer opgeleverd met nieuwe ledverlichting…

Vat licht niet lichtzinnig op! 1% of 2% productiviteitsverlies kost vaak in één jaar al meer dan de complete investering in goede verlichting die vele, vele jaren mee gaat!