Daglicht

De vakanties zijn weer zo goed als voorbij. Wat je ook gedaan hebt en waar je ook geweest bent: je hebt waarschijnlijk veel meer daglicht gezien, dan gemiddeld de andere maanden van het jaar. Je bent wellicht vol energie teruggekomen van vakantie, enerzijds komt dit omdat je bent uitgerust, anderzijds komt dit omdat je je lichaam letterlijk hebt opgeladen met zonne-energie.

Daglicht is nooit hetzelfde

Als ‘lichtadviseurs’ het over daglicht hebben bij binnenverlichting dan stelt men al snel dat je lichtbronnen nodig hebt met een hoge kleurtemperatuur, zoals 6500K. Ik ben het daar niet mee eens. Daglicht verschilt nogal, afhankelijk van het tijdstip van de dag, jaargetijde, bewolkt, helder, je locatie op de aarde en de reflecties van de omgeving. Kort gezegd: daglicht is nog geen minuut per dag hetzelfde.

De foto’s hierboven zijn niet bewerkt en op verschillende tijdstippen genomen op nagenoeg dezelfde locatie. Een automatisch toestel corrigeert helaas ook nog heel veel zodat er minder contrasten op foto’s ontstaan, maar het verschil is toch nog duidelijk te zien.

Je ziet op de linkse foto rond het middaguur duidelijk een ‘harde’ uitstraling. Naarmate je verder in de middag komt, lijkt het licht zachter te worden. En in de avond is het licht echt zachtrood geworden. In een andere blog bespreek ik de invloed van dit verschijnsel op onze bioritme: https://loerakkerledline.nl/winterblues-door-licht/

Wijze van verlichting

Ik vind de kleurtemperatuur van het licht minder relevant voor de term daglicht, omdat daglicht alle kleurtemperaturen bevat die we ook in kunstlichtbronnen hebben. Het is meer de manier van verlichten waarmee je een daglicht sfeer creëert of juist een gezellige avondsfeer. De avondsituatie is een vorm van directe verlichting. De maan is de lichtbron; al het licht schijnt van boven naar beneden. Kantoren worden vaak direct verlicht met tl-bakken of downlighters. Op die manier creëer je een avondlichtsituatie in een daglichtsituatie.

Direct verlichten zorgt ook voor meer contrasten en schaduweffecten. Dit heeft invloed op ons welzijn: onze ogen moeten zich meer aanpassen en raken daardoor sneller vermoeid. Directe verlichting kan zelfs voor hoofdpijnklachten zorgen: niet zo vreemd als je bedenkt dat we een avondsituatie creëren in onze werkruimtes.

Indirecte verlichting: natuurlijke verlichting

Bij indirect verlichten, verlicht je de ruimte niet direct vanaf het plafond, maar indirect vía het plafond. Je gebruikt het plafond, maar ook de wanden als reflectievlak. Hierdoor ontstaat een heldere sfeer, zonder dat je de lichtbron ziet. Door op deze manier te verlichten, komt het licht niet alleen van boven, maar ook vanaf de zijkanten. Op dezelfde manier zoals we dat met natuurlijk daglicht ervaren. Overdag wordt het licht van boven namelijk ook gereflecteerd door onze omgeving.

Indirect verlichten is in feite een nabootsing van een natuurlijke situatie. Omdat het licht van diverse kanten komt, ontstaan er ook weinig contrasten in de ruimte. Hierdoor voelen wij ons fitter en neemt onze productie toe. Alsof we nét van vakantie zijn teruggekomen….