Is goed licht een primaire levensbehoefte?

Een citaat van Wikipedia over de eerste levensbehoefte van een mens: “Een primair goed is een goed dat voorziet in de eerste levensbehoefte van de consument. Zo zijn water, voedsel en lucht primaire goederen…. Wiki vergeet een hele belangrijke: licht. Mijn stelling is dat licht óók een eerste levensbehoefte is. Ik ben overigens niet de eerste die de enorme invloed van licht op het menselijk welzijn signaleert:

• Hippocrates bracht 400 jaar voor Christus de seizoenen in verband met ziektes en gemoedstoestand
• In de middeleeuwen wist men al dat er in de zuidelijke landen geen wintersomberheid voorkwam.
• Niels Ryberg Finsen won in 1903 de Nobelprijs voor geneeskunde vanwege zijn onderzoek naar behandeling van verschillende ziektes zoals tuberculose door middel van lichttherapie. Waarop er allerlei sanatoria ontstonden voor de behandeling van tuberculose met zonlicht.
• Rond 2001 ontdekten wetenschappers naast de kegeltjes en staafjes een derde sensor in onze ogen die direct onze biologische klok en alle daarbij behorende processen aanstuurt.
• Uit onderzoek, uitgevoerd door de University of Pennsylvania, waarbij ratten het lange perioden zonder licht moesten stellen, blijkt dat de dieren niet alleen depressief gedrag vertoonden, maar ook schade opliepen in hersengebieden waarvan bekend is dat deze bij mensen minder actief zijn tijdens een depressie.

Tekort aan licht

Omdat je in deze tijd bent geboren waarbij we 90% van onze tijd binnenskamers doorbrengen weet je niet beter… maar in het perspectief van de moderne mens is het heel bijzonder om 90% van de tijd binnen te verblijven. We moeten zelfs onze kinderen tot vier jaar verplicht vitamine D geven om het tekort aan zonlicht te compenseren voor de ontwikkeling van de botten! En omdat deze situatie (tekort aan zon- en daglicht) nog maar relatief kort voorkomt, is het ook logisch dat er nog weinig aandacht voor is.

Goed boven goedkoper

De komst van ledverlichting biedt in dit opzicht een hele mooie kans: door deze techniek is er nu veel meer mogelijk om ons ‘lichttekort’ te compenseren. Nu zullen veel mensen zeggen dat betere verlichting ten koste gaat van het energieverbruik. Maar gezien de importantie van licht en de enorme positieve bijdrage die led al levert aan de lagere energieconsumptie, vind ik dat het tijd is om goede verlichting boven energiezuinige verlichting te plaatsen qua prioriteit.

Van besparing naar toegevoegde waarde

Twintig jaar geleden was verlichting wereldwijd verantwoordelijk voor zo’n 19% van het totale energieverbruik. Inmiddels is dat afgenomen naar 13% en is de verwachting dat we over tien jaar met behulp van smart lighting op zo’n 8% van het totale energieverbruik zitten. Dit terwijl tegelijkertijd het gebruik van kunstlicht wereldwijd enorm is toegenomen. Geen enkele andere technologie of branche kan zulke enorme stappen in energiebesparing laten zien. Gezien de toegevoegde waarde van verlichting op welzijn en productiviteit is het goed verdedigbaar om daar een procentje energiebesparing voor in te leveren. Zeker als je vergelijkt hoeveel energie er geïnvesteerd wordt in andere levensverlengende technieken die veel minder kwaliteit van leven opbrengen.

Wat mij betreft is het tijd geworden om licht een prominentere plaats in de levensbehoefte van de mens te geven. Wat denken jullie?